لیپوساکشن یکی از پرکاربردترین روش‌های زیبایی و پیکرتراشی در دنیای پزشکی است که با هدف حذف چربی‌های موضعی و مقاوم به رژیم و ورزش انجام می‌شود. این تکنیک که در دهه‌های اخیر به سرعت، جایگاه ویژه‌ای در میان روش‌های غیرضروری اما پرتقاضا یافته، بیش از آنکه صرفا عملی زیبایی تلقی شود، نشانه‌ای از گرایش روزافزون جامعه به تناسب اندام و بهبود تصویر ذهنی از بدن است. در این مقاله، به بررسی اصول پایه و کاربردها و محدودیت‌های مربوط به لیپوساکشن خواهیم پرداخت.
لیپوساکشن چیست؟
لیپوساکشن ، یک روش جراحی زیبایی است که برای حذف چربی های اضافی بدن به کار می‌رود. در این روش، جراح با استفاده از یک لوله نازک به نام کانولا که از طریق برش های کوچک وارد بدن می‌شود، چربی های زیر پوست را مکش می‌کند. این عمل تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و بسته به ناحیه درمان، چند ساعت به طول می‌انجامد. لیپوساکشن به عنوان روشی برای کاهش وزن در نظر گرفته نمی‌شود، بلکه با هدف تغییر شکل و کانتور بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تکنولوژی های مختلفی برای انجام لیپوساکشن وجود دارد، از جمله لیپوساکشن سنتی، التراسونیک و لیزری که هر کدام شیوه خاصی برای تسهیل استخراج چربی دارند. روند بهبودی پس از لیپوساکشن چند روز تا چند هفته طول می‌کشد و فرد نیاز به پوشیدن گن های فشاری برای کمک به فرمدهی بهتر بدن و کاهش تورم دارد. این روش گرچه نسبتا ایمن در نظر گرفته می‌شود، اما همچنان دارای ریسک ها و عوارض احتمالی همچون تورم، کبودی، عفونت یا ناهمواری در سطح پوست است.
بیشتر بخوانید: ماموپلاستی چیست؟
مزایا و معایب لیپوساکشن چیست؟
لیپوساکشن دارای برخی مزایا و معایب است که دانستن آن ها باعث می‌شود فرد تصمیم گیری صحیح در مورد انجام آن داشته باشد.
مزایای لیپوساکشن
- اصلاح کانتور بدن: لیپوساکشن امکان حذف چربی های موضعی مقاوم را فراهم می‌سازد و به بهبود فرم و تناسب ظاهری بدن در نواحی خاص مانند شکم، پهلو، ران، بازو و غبغب کمک می‌کند.
- نتایج نسبتا سریع و قابل مشاهده: در مقایسه با روش های غیرجراحی، تغییرات ظاهری حاصل از لیپوساکشن طی چند هفته تا چند ماه پس از عمل قابل مشاهده هستند.
- افزایش رضایت از تصویر بدنی: بهبود تناسب اندام در برخی بیماران منجر به افزایش اعتماد به نفس و رضایت مندی روانی می‌گردد.
- قابلیت ترکیب با سایر جراحی های زیبایی: این روش هم زمان با جراحی هایی مانند ابدومینوپلاستی، لیفت بازو یا لیفت ران انجام می‌شود تا نتایج کلی بهبود می‌یابد.
معایب لیپوساکشن
بیمار نیاز به چند روز استراحت و چند هفته استفاده از گن های فشاری برای کاهش تورم و کمک به فرمدهی مناسب بدن خواهد داشت. در صورت افزایش وزن پس از عمل، احتمال تجمع مجدد چربی هرچند نه دقیقا در همان نواحی وجود دارد.
بیشتر بخوانید: مزایای پروتز سینه
کاندیدای مناسب برای لیپوساکشن چه ویژگی‌هایی دارند؟
کاندیدای مناسب برای انجام عمل لیپوساکشن افرادی هستند که از سلامت عمومی مناسبی برخوردار بوده و دارای وزن نسبتا پایدار و نزدیک به محدوده طبیعی BMI کمتر از ۳۰ هستند. این افراد در برخی نواحی خاص بدن، دارای تجمع چربی موضعی مقاوم به رژیم غذایی و فعالیت بدنی می‌باشند. لازم به ذکر است که لیپوساکشن روشی برای کاهش وزن کلی محسوب نمی‌شود، بلکه ابزاری جهت اصلاح فرم بدن و بهبود کانتور نواحی مشخص است.
علاوه بر این، پوست کاندیدای مناسب باید از خاصیت ارتجاعی کافی برخوردار باشد تا پس از برداشت چربی، سطح پوست دچار افتادگی و نامنظمی نگردد.
افراد سیگاری، بانوان باردار یا دارای برنامه بارداری در آینده نزدیک و افرادی که به بیماری های مزمن کنترل نشده مبتلا هستند، گزینه مناسبی برای این عمل محسوب نمی‌شوند. همچنین داشتن انتظارات واقع بینانه نسبت به نتایج جراحی، از لحاظ روان شناختی و زیبایی شناسی، از الزامات مهم در انتخاب بیمار مناسب به شمار می‌رود.
ماندگاری نتایج لیپوساکشن چقدر است؟
ماندگاری نتایج لیپوساکشن در صورت رعایت سبک زندگی سالم طولانی مدت و حتی دائمی می‌باشد، زیرا سلول های چربی که طی عمل از بدن خارج می‌شوند، مجدداً تولید نمی‌گردند. با این حال، این بدان معنا نیست که فرد پس از عمل ایمن از بازگشت چربی است.
اگر فرد پس از لیپوساکشن دچار افزایش وزن قابل توجه شود، سلول های چربی باقی مانده در بدن در همان ناحیه یا سایر نواحی افزایش حجم پیدا می‌کنند و باعث بازگشت نسبی تجمع چربی می‌شوند. همچنین تغییرات هورمونی، بارداری یا عدم فعالیت بدنی نیز بر ماندگاری نتایج تاثیر منفی می‌گذارند.
بیشتر بخوانید: جراحی بینی
عوارض احتمالی بعد از لیپوساکشن
باید بگوییم که عوارض احتمالی پس از لیپوساکشن به دو دسته کلی تقسیم شوند. عوارض شایع و گذرا و عوارض نادر اما جدی. آگاهی از این موارد برای تصمیم گیری آگاهانه و آمادگی بیمار اهمیت بالایی دارد.
عوارض شایع و موقتی:
- تورم و کبودی: در ناحیه عمل کرده به‌ویژه در هفته های اول شایع است و با گذشت زمان کاهش می‌یابد.
- درد و حساسیت: درد ملایم تا متوسط در محل جراحی تا چند روز یا هفته ادامه می‌یابد.
- بی‌حسی یا تغییر حس پوست: به‌صورت موقت یا در برخی موارد دائمی، ناشی از آسیب به اعصاب سطحی.
- تجمع مایع یا سروما: در ناحیه جراحی مایع جمع می‌شود که گاهی نیاز به تخلیه دارد.
- نامنظمی یا ناهمواری سطح پوست: به ویژه در صورت برداشت غیر یکدست چربی، خاصیت ارتجاعی پایین پوست یا عدم استفاده مناسب از گن ایجاد می‌شود.
عوارض نادر ولی جدی
- عفونت: نادر است اما در صورت وقوع شدید می‌باشد و نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی یا حتی مداخله جراحی دارد.
- خونریزی یا هماتوم: تجمع خون زیر پوست که نیاز به تخلیه خواهد داشت.
- آمبولی چربی: ورود چربی به جریان خون که خطرناک و نادر است، به خصوص در مواردی که لیپوساکشن در حجم بالا انجام می‌شود.
- ترومبوز وریدی عمقی (DVT) یا آمبولی ریوی: این عارضه نادر ولی از عوارض بالقوه مرگ بار، به‌ویژه در بیماران بی تحرک یا با سابقه بیماری های عروقی.
- اسکار یا تغییر رنگ پوست: بسته به نوع پوست، تکنیک جراحی و واکنش بدن ایجاد می‌شود.
پیشگیری از بسیاری از این عوارض با انتخاب جراح مجرب، رعایت دستورات قبل و بعد از عمل و انجام مراقبت های پس از جراحی امکان پذیر است. همچنین ارزیابی کامل وضعیت جسمی بیمار پیش از عمل، نقش مهمی در کاهش خطرات ایفا می‌کند.
سوالات متداول
نتایج اولیه پس از ۳ تا ۶ هفته قابل مشاهده می‌باشد، اما نتیجه نهایی پس از این مدت و با کاهش کامل تورم مشخص می‌شود.
درد پس از عمل ملایم تا متوسط است و با داروهای تجویز شده کنترل می‌شود. احساس سفتی، تورم یا بی‌حسی نیز در روزها یا هفته های اول طبیعی است.
در صورتی که پوست خاصیت ارتجاعی خوبی داشته باشد، احتمال افتادگی کم است. اما در مواردی که پوست شل یا سن بیمار بالا باشد، نیاز به جراحی های تکمیلی مانند لیفت پوست وجود دارد.
در بسیاری از موارد چند ناحیه به طور همزمان درمان می‌شوند، اما میزان چربی استخراج شده باید در حد ایمن باقی بماند.