تامپون بعد از عمل بینی یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که خیلی از افراد درباره‌اش سوال دارند. اگر شما هم به‌تازگی جراحی بینی انجام داده‌اید یا قصد انجام آن را دارید، حتما کنجکاوید بدانید تامپون دقیقاً چه نقشی دارد، چه زمانی برداشته می‌شود و آیا درد دارد یا نه. در این مقاله به زبان ساده همه نکات لازم را برایتان توضیح می‌دهیم تا با خیال راحت دوران بعد از عمل را پشت سر بگذارید. پس تا انتها با ما همراه باشید.
تامپون بعد از عمل بینی چیست؟
تامپون بعد از جراحی بینی، یک قطعه پنبه‌ای یا اسفنجی کوچک است که جراح آن را داخل سوراخ‌های بینی قرار می‌دهد تا به کنترل خونریزی، جلوگیری از ورم داخلی و حفظ شکل بینی در روزهای اولیه پس از جراحی کمک کند. این تامپون‌ها نرم هستند و به جذب ترشحات خون‌آلود کمک می‌کنند. در برخی موارد، تامپون‌ها به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که تنفس از راه بینی را ممکن می‌سازند (تامپون سوراخ‌دار)، اما گاهی هم تنفس فقط از راه دهان امکان‌پذیر است. مدت زمان باقی‌ماندن تامپون در بینی به تشخیص بهترین دکتر جراحی بینی بستگی دارد، اما بین یک تا سه روز است.
انواع تامپون
تامپون‌ها بسته به نوع جراحی، شرایط بیمار و نظر جراح، انواع مختلفی دارند. در ادامه با رایج‌ترین انواع تامپون‌های بعد از عمل بینی آشنا می‌شوید:
- تامپون ساده (پنبه‌ای یا گاز استریل):
این نوع تامپون از گاز استریل یا پنبه فشرده تهیه می‌شود و بیشتر برای جذب خون و ترشحات به‌کار می‌رود. پس از یکی دو روز توسط پزشک خارج می‌شود. - تامپون سوراخ‌دار:
این مدل دارای لوله یا مسیر عبور هوا است و امکان تنفس از راه بینی را فراهم می‌کند. برای افرادی که نمی‌خواهند فقط از دهان تنفس کنند، گزینه مناسبی محسوب می‌شود. - تامپون اسفنجی (سفنجی قابل جذب):
این نوع از مواد اسفنجی مخصوص ساخته شده و برخی از آن‌ها قابلیت جذب در بدن را دارند، بنابراین نیازی به خارج‌کردن آن‌ها نیست. بیشتر در جراحی‌های حساس یا در افرادی که احتمال خونریزی بیشتری دارند استفاده می‌شود. - سیلیکونی یا پلیمری (مثل تامپون مرزو):
تامپون‌های سیلیکونی نرم، قابل شست‌وشو و غیرجاذب هستند و به کاهش چسبندگی داخل بینی و حمایت از تیغه بینی کمک می‌کنند. گاهی به آن‌ها اسپلینت داخلی هم گفته می‌شود.
هر یک از این تامپون‌ها مزایا و کاربرد خاصی دارند و پزشک بر اساس شرایط بینی شما بهترین نوع را انتخاب می‌کند.
بیشتر بخوانید: هزینه جراحی بینی
کاربردهای تامپون بعد از عمل بینی
تامپون بعد از جراحی بینی فقط یک وسیله معمولی نیست، بلکه نقش مهمی در بهبود و نتیجه نهایی عمل دارد. در ادامه، به مهم‌ترین کاربردهای آن اشاره می‌کنیم:
- جلوگیری از خونریزی
- حفظ شکل بینی از داخل
- کاهش ورم داخلی
- جلوگیری از چسبندگی بافت‌ها
- حمایت از تیغه بینی (سپتوم)
تامپون با وجود این کاربردهای مهم، موقتی است و در بیشتر موارد ظرف چند روز برداشته می‌شود. البته نحوه استفاده و زمان خارج‌کردن آن به نظر پزشک بستگی دارد.
چرا بعد از عمل بینی باید از تامپون استفاده کرد؟
استفاده از تامپون بعد از عمل بینی بخشی ضروری از فرآیند بهبودی است و نقش مهمی در کنترل شرایط داخلی بینی دارد. یکی از اصلی‌ترین دلایل استفاده از تامپون، جلوگیری از خونریزی است. بعد از جراحی، رگ‌های خونی داخل بینی حساس می‌شوند و احتمال خونریزی وجود دارد. تامپون با ایجاد فشار ملایم در داخل بینی، خونریزی را کنترل کرده و محیطی امن برای ترمیم زخم‌ها فراهم می‌کند.
علاوه بر این، تامپون به حفظ ساختار داخلی بینی کمک می‌کند. پس از تغییراتی که حین جراحی در تیغه یا بافت‌های داخلی بینی ایجاد می‌شود، لازم است ساختار جدید بینی تا چند روز ثابت بماند. تامپون مثل یک پشتیبان داخلی عمل کرده و مانع از حرکت یا تغییر فرم ناخواسته تیغه بینی می‌شود. همچنین از چسبیدن دیواره‌های داخلی بینی به یکدیگر جلوگیری می‌کند، که این موضوع در بهبود کیفیت تنفس بعد از عمل اهمیت زیادی دارد.
یکی دیگر از کاربردهای تامپون، کاهش تورم و جذب ترشحات پس از عمل است. تامپون از تجمع مایعات و التهاب بیش از حد در داخل بینی جلوگیری می‌کند و به خشک و تمیز ماندن محیط داخلی کمک می‌کند. این موضوع باعث می‌شود که روند بهبودی سریع‌تر و بدون عارضه طی شود. به همین دلیل، استفاده از تامپون هرچند ممکن است کمی ناراحت‌کننده باشد، اما کاملا ضروری و مفید است.
تامپون باید چند روز داخل بینی باشد؟
مدت زمان باقی ماندن تامپون در داخل بینی بین ۱ تا ۳ روز است، اما این زمان به نوع جراحی، شرایط بیمار و صلاحدید پزشک بستگی دارد. در برخی موارد که خونریزی بیشتر باشد یا نیاز به حمایت بیشتری از ساختار داخلی بینی وجود داشته باشد، ممکن است تامپون کمی بیشتر باقی بماند.
اگر از تامپون‌های قابل جذب یا تامپون‌های خاص سیلیکونی استفاده شود، ممکن است نیاز به خارج کردن دستی آن‌ها نباشد و به‌مرور توسط بدن جذب یا توسط پزشک با تأخیر خارج شوند. اما در اغلب جراحی‌های رایج بینی، تامپون‌ها در همان روزهای ابتدایی پس از عمل توسط پزشک به‌آرامی برداشته می‌شوند.
برداشتن تامپون باید حتماً توسط پزشک و در محیط کاملاً بهداشتی انجام شود تا از آسیب به بافت‌های داخلی بینی یا بروز عفونت جلوگیری شود. در این مدت، بیمار باید طبق دستور پزشک استراحت کرده و از دستکاری بینی خودداری کند.
نحوه خارج کردن تامپون از بینی
خارج کردن تامپون از بینی باید حتما توسط پزشک و در مطب یا کلینیک انجام شود. این کار در یکی از مراجعات اولیه بعد از عمل انجام می‌شود، یعنی بین ۱ تا ۳ روز پس از جراحی. پزشک ابتدا شرایط داخلی بینی را بررسی می‌کند و در صورت نبود خونریزی فعال یا عارضه خاص، اقدام به برداشتن تامپون می‌کند.
در هنگام خارج کردن، پزشک به‌آرامی و با استفاده از ابزار استریل، تامپون را بیرون می‌کشد. ممکن است این فرآیند چند ثانیه طول بکشد و بیمار کمی احساس فشار یا کشیدگی داشته باشد، اما در اغلب موارد درد شدید ندارد. اگر تامپون خشک شده باشد، پزشک ممکن است با استفاده از سرم نمکی آن را مرطوب کند تا راحت‌تر و بدون آسیب خارج شود.
بعد از خارج کردن تامپون، احساس سبکی و راحتی بیشتری در بینی ایجاد می‌شود و تنفس بهتر می‌شود. پزشک ممکن است پس از آن داروی خاصی تجویز کند یا شست‌وشوی بینی با سرم فیزیولوژیک را توصیه کند تا ترمیم بافت‌ها سریع‌تر انجام شود و از خشکی یا عفونت جلوگیری شود. توصیه مهم این است که بیمار نباید به‌هیچ‌وجه خودش برای بیرون آوردن تامپون اقدام کند.
مراقبت های بعد از برداشتن تامپون
پس از خارج شدن تامپون از بینی، مراقبت های بعد از عمل بینی ساده اما مهمی وجود دارد که باید برای کمک به ترمیم بهتر و جلوگیری از عوارض احتمالی رعایت شوند. در ادامه مهم‌ترین نکات را مرور می‌کنیم:
- پزشک توصیه می‌کند بینی را روزانه با سرم فیزیولوژیک شست‌وشو دهید. این کار به پاک‌سازی ترشحات، جلوگیری از خشک شدن داخل بینی و کاهش التهاب کمک می‌کند.
- بعد از برداشتن تامپون، مخاط بینی حساس است. فین کردن شدید می‌تواند باعث خونریزی یا آسیب به بافت‌ها شود. بهتر است در صورت نیاز، بینی را به‌آرامی پاک کنید.
- خاراندن یا دستکاری داخل بینی می‌تواند باعث تحریک، خونریزی یا ورود میکروب شود. اگر احساس خشکی یا سوزش دارید، می‌توانید با مشورت پزشک از پماد مرطوب‌کننده مخصوص استفاده کنید.
- تا چند روز بعد از برداشتن تامپون، بهتر است از ورزش‌های سنگین، بلند کردن اجسام یا خم شدن زیاد خودداری کنید تا از فشار به بینی و احتمال خونریزی پیشگیری شود.
- اگر پزشک برایتان آنتی‌بیوتیک یا اسپری تجویز کرده است، حتماً طبق دستور استفاده کنید. همچنین در صورت مشاهده علائمی مثل خونریزی شدید، بوی بد از بینی یا تب، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
با رعایت این مراقبت‌ها، روند بهبودی بینی پس از جراحی سریع‌تر و بدون عارضه طی خواهد شد و نتیجه نهایی رضایت‌بخش‌تر خواهد بود.
سوالات متداول
بله، وجود تامپون داخل بینی ممکن است باعث احساس گرفتگی و فشار شود که طبیعی است. این احساس موقت است و با عادت کردن به تامپون و گذشت چند روز کم‌تر می‌شود. پزشک روش‌هایی را برای کاهش ناراحتی توصیه می‌کند.
خیر، بهتر است حداقل چند روز بعد از برداشتن تامپون از ورزش‌های سنگین و فعالیت‌های شدید خودداری کنید تا بینی فرصت کافی برای ترمیم پیدا کند و احتمال خونریزی کاهش یابد.
برخی جراحان بسته به نوع عمل و شرایط بیمار ممکن است از تامپون استفاده نکنند و به جای آن از روش‌ها یا ابزارهای دیگر برای حمایت و کنترل خونریزی بهره ببرند. بنابراین استفاده از تامپون الزامی نیست و تصمیم آن با جراح است.
سخن پایانی
تامپون بعد از عمل بینی یکی از مراحل مهم بهبودی است که به ظاهر ساده می‌آید، اما نقش بزرگی در کاهش خونریزی، حفظ ساختار داخلی و جلوگیری از چسبندگی بافت‌ها دارد. اگرچه ممکن است وجود آن کمی ناراحت‌کننده باشد، اما فقط برای چند روز استفاده می‌شود و کمک زیادی به رسیدن به نتیجه بهتر از جراحی می‌کند. با خارج‌سازی اصولی و رعایت مراقبت‌های بعد از آن، بینی شما با کمترین مشکل و بهترین شکل ممکن ترمیم خواهد شد.